Doel
Het op éénduidige wijze continu observeren, registreren en interpreteren van de drukken die worden verkregen met behulp van de arteria pulmonalis catheter. .
Toepassingsgebied
Care-afdelingen binnen het Albert Schweitzer Ziekenhuis
Bevoegdheden
Arteria pulmonalis catheter – bewaking en drukmeting en afname gemengd veneuze bloedgas | 1 | 2 | 3 |
Opdracht verstrekken | x | | |
Bewaking en drukmeting | | x | x |
Afnemen gemengd veneuze bloedgas | | x | x |
Verklaring bevoegdhedenmatrix:
1 = intensivist
2 = care-verpleegkundige
3 = care-verpleegkundige i.o./stagaire
De care-verpleegkundige i.o./stagiaire mag deze handeling verrichten nadat aan de volgende 3 voorwaarden is voldaan:
- de theorie op school behaald is
- deze handeling middels een leerdoel in de praktijk behaald is
- de werkbegeleider is akkoord dat de leerling/ stagiaire deze handeling verricht.
Werkwijze
Indicaties:
- meten van pulmonaaldrukken
- haemodynamische drukbewaking
- haemodynamische berekeningen
- verkrijgen van een optimale diagnostiek
Referentie waarden:
- de mean pressure voor het rechter atrium: 3 tot 6 mm Hg
- druk in het rechterventrikel:
- systole 17 tot 32 mm Hg
- diastole 1 tot 7 mm Hg
- arteria-pulmonalisdruk:
- systole 20 tot 30 mm Hg
- diastole lager of gelijk aan 12 mm Hg
- mean pressure van de wiggedruk: 8 tot 12 mm Hg
- cardiac output: 4 tot 8 liter per minuut
- cardiac index: 2,5 tot 4 liter per minuut per vierkante meter
- systemische vaatweerstand (SVR): 770 tot 1500
- sVO2 (mixed veneus): 70 - 75%
Voorbereiding:
verzamel de volgende benodigdheden:
- waterpas
Uitvoering:
- stel bij het begin van iedere dienst, bij iedere houdingsverandering en bij iedere meting de dome op rechter atriumhoogte
- "nul" de dome
- stel PA alarmen in
- meet en noteer de arteriële bloeddruk en de mean arterial pressure
- meet en noteer de rechter atrium druk:
- sluit eventuele infusie die over de proximale lijn loopt af
- controleer curve (zie figuur 1)
- meet en noteer de pulmonaaldrukken: systole, diastole:
- controleer curve (zie figuur 3)
- meet en noteer de wiggedruk:
- kies wiggedrukfunktie op de monitor
- blaas de ballon op als de melding ‘gereed voor opblazen van ballonnetje’ verschijnt
- controleer curve (zie figuur 4)
- laat het ballonnetje leeglopen als de melding ‘ballonnetje nu weer leeg laten lopen’ verschijnt
- controleer of de PA curve terug is (zie figuur 3)
- kies wedge bewerken
- verplaats de cursor naar de eind-expiratoire wiggedruk, dit is bij spontaan ademende patiënten de top van de curve en bij beademde patiënten het dal van de curve
- sluit het lumen van de ballon met het schuifje
- noteer de cardiac output
- voer de haemodynamische berekeningen uit in het menu:
- verzamel de waarden van de parameters op één tijdstip
- voer de gevraagde parameters in
Nazorg:
- draag zorg voor een continue bewaking van de pulmonaalcurve (figuur 3) in verband met de kans op spontane rechterventrikelligging of spontane wiggedrukligging. Waarschuw in dit geval de arts.
- wanneer de catheter te diep zit kan het zijn dat je geen mooie pulmonalis drukcurve meer krijgt: het gevaar hiervan is dat tijdens een volledige afsluiting van de tak van de arteria pulmonalis waar de catheter zit: het longweefsl geen bloed meer krijgt en er een longinfarct op kan treden
Rapportage
Werk de relevante gegevens bij in het PDMS of in HIX
Complicaties
- beschadiging van de arteria pulmonalis
- ruptuur (longbloeding)
- longweefselinfarcering
- trombose
- luchtembolieën
- infectie
- verstopte PA-lijn
- aritmieën
- endocarditis
- katheterknoop
- ballonruptuur
- sepsis
- harttamponade
- pneumothorax; hydrothorax; hemothorax
Bij het optreden van complicaties: altijd direct een arts waarschuwen
Bijzonderheden
In het kader van ‘survival sepsis campagne – preventie lijninfecties’ moet elke dag de insteekopening worden bekeken en worden overwogen of de lijn verwijderd kan worden
- meting tijdens rugligging van de patient heeft de voorkeur
- laat de ballon niet langer in wiggepositie dan strikt nodig is
- als de ballon lek is het lumen met een dopje afsluiten en dit noteren in het PDMS of in HIX
- als bij minder dan 1 ml luchtinsufflatie wiggedruk ontstaat dan de arts waarschuwen
onjuiste meting kan veroorzaakt worden door:
- luchtbellen in het drukmeetsysteem
- trombusvorming
- losse connecties in het systeem
- te lege drukzak
- te weinig druk op drukzak
- catheter ligt tegen de wand
- catheter knikt af
- verkeerd materiaal in gebruik
- resonantie
- dome en of monitorstoring
- houdingsverandering van patiënt
- ballon lek
Wat betreft de bloedafname voor sVO2: handen desinfecteren met handalcohol, desinfecteer het distale lumen van de catheter. Vul eerst het 5cc spuitje en neem daarna bloed af met het astrupspuitje. Stuur het in naar het lab en vraag in HIXaan: “Mixed Venous” .
Literatuur
Brink, G.T.W.J. van den e.a.: leerboek intensive-care-verpleegkunde, deel 1, Elsevier/ de Tijdstroom, Maarssen, vierde druk 2003
Opmerkingen